هزینه ساخت سردخانه

هزینه خرید تجهیزات بخش عمده ای از هزینه های راه اندازی و بهره برداری از یک سردخانه را تشکیل می دهد. این هزینه شامل هزینه تجهیزات برودتی، تجهیزات عایق بندی، تجهیزات امنیتی، هزینه های تاسیسات و تجهیزات مصرفی و تجهیزات حمل و نقل است که بایستی تمامی این هزینه ها را بررسی دقیق نموده و در لیست هزینه های ساخت سردخانه لحاظ نمود.

هزینه تجهیزات تاسیساتی سردخانه

هزینه های تاسیساتی سردخانه شامل هزینه کابل کشی، سینی کابل، تابلو برق، لوله های مسی، عایق های لوله ای و … می باشد و به عوامل مختلفی از جمله نوع سردخانه، محل احداث سردخانه و شرایط آب و هوایی بستگی دارد. به عنوان مثال، این هزینه در سردخانه های صنعتی بزرگ بیشتر از سردخانه های فروشگاهی یا کانکسی است.

هزینه تجهیزات مصرفی سردخانه

هزینه تجهیزات مصرفی سردخانه مواردی همچون هزینه خرید پیچ و مهره، اسپری فوم، چسب ماستیک و یراق آلات مثل نبشی ها است که اکثر افراد از محاسبه مبلغ  آن غافل می شوند، در حالی که به عنوان مثال هزینه نبشی در سال ۱۴۰۲ به ازای هر متر مربع در حدود ۱۵۰ تا ۲۵۰ هزار تومان می باشد.

انتخاب تجهیزات مصرفی با کیفیت و بررسی و تعویض آنها در صورت نیاز می تواند تأثیر زیادی در کاهش هزینه های ساخت و نگهداری سردخانه داشته باشد.

هزینه تجهیزات امنیتی سردخانه

تجهیزات امنیتی از سردخانه در برابر سرقت و سایر آسیب ها محافظت کرده و کمک شایانی در رصد وضعیت کالا و نظارت بر محیط دارد.

تجهیزات امنیتی همچون سیستم های اعلان حریق دزدگیر، دوربین های مداربسته و … به عوامل مختلفی از جمله نوع و کیفیت تجهیزات، برند تولید کننده و میزان حفاظت مورد نیاز بستگی دارد.

هزینه خرید تجهیزات حمل و نقل سردخانه

در هر سردخانه نیاز به تجهیزات حمل و نقل مثل لیفتراک برای جابجایی محصولات وجود دارد و باید در محاسبه قیمت ساخت سردخانه لحاظ شود. مبلغ این تجهیزات بسته به وسعت و بزرگی سردخانه و تعداد وسایل نقلیه متغیر خواهد بود.

همچنین اگر کارفرما خود، تمایل به انتقال محصولات به بازار فروش را داشته باشد، هزینه تجهیزات حمل و نقل غیر از لیفتراک ها شامل کامیون های سردخانه ای، کانتینرهای سردخانه ای و وسایل نقلیه کوچک تر مانند وانت های باری سردخانه ای خواهد بود.

هزینه خرید و راه اندازی تجهیزات  BMS در سردخانه

تجهیزات و شیرآلات کنترلی سردخانه از جمله عوامل مهمی هستند که بر هزینه احداث سردخانه تأثیر می گذارند. این تجهیزات وظیفه کنترل جریان مبرد در سیستم برودتی سردخانه را بر عهده دارند.

پیشرفته تر بودن نوع و کیفیت شیرآلات و تجهیزات کنترلی و نیز وسعت سردخانه، دو عاملی است که تاثیر بسزایی در افزایش هزینه تمام شده سردخانه دارد اما باید توجه داشت که صرف هزینه بیشتر برای این تجهیزات موجب کنترل بهتر و جلوگیری از خطرات احتمالی خواهد شد.

هزینه های عملیاتی، هزینه هایی هستند که در طول راه اندازی از طراحی اولیه سردخانه تا حمل و ارسال تجهیزات به پروژه و نصب دستگاه ها پرداخت می شود. این هزینه ها معمولاً بین ۱۰ تا ۱۵ درصد کل هزینه ساخت سردخانه را تشکیل می دهند.

هزینه های مشاوره و طراحی

هزینه طراحی سردخانه شامل هزینه های مطالعات اولیه، طراحی نقشه ها و محاسبات، ساخت ساید پلن و تعیین تجهیزات لازم با توجه به طراحی انجام شده است. این هزینه به عوامل مختلفی از جمله نوع و ظرفیت سردخانه، شرایط محیطی و قوانین و مقررات محلی بستگی دارد.

هزینه های حمل و نقل

هزینه حمل و نقل تجهیزات سردخانه مبلغی است که در قبال ارسال تجهیزات از تولید کننده به محل سردخانه بایستی پرداخت شود. این هزینه به عوامل مختلفی از جمله نوع و ابعاد تجهیزات، مسافت حمل و نقل و شرایط جاده ای بستگی دارد.

هزینه های نصب  و اجرا

هزینه نصب تجهیزات سردخانه شامل پرداخت بابت حضور کارشناس برای نصب، راه اندازی و آموزش اولیه کار با دستگاه ها می باشد و مبلغ آن وابسته به نوع و برند دستگاه ها، تعداد دستگاه ها و میزان مهارت و تجربه نصب کننده می باشد.

سردخانه های با ظرفیت بالاتر، نیاز به تجهیزات و ماشین آلات بیشتری دارند و بنابراین هزینه نصب و اجرای بیشتری را نیز در بر دارند. به عنوان مثال، هزینه نصب و اجرای سردخانه ۳ تنی زیر صفر حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان می باشد.

هزینه های اداری سردخانه شامل هزینه هایی است که برای انجام امور اداری و حقوقی مرتبط با احداث و بهره برداری از سردخانه و اخذ مجوزهای لازم صرف می شود و بایستی در محاسبه قیمت ساخت سردخانه لحاظ شوند.

هزینه های اخذ مجوز سردخانه

احداث و بهره برداری مستلزم اخذ مجوزهای مختلفی از جمله مجوز ساخت و ساز، مجوز بهره برداری، مجوزهای بهداشتی و ایمنی است. هزینه های اخذ این مجوزها به عوامل مختلفی از جمله نوع سردخانه، محل احداث و قوانین و مقررات محلی بستگی دارد.

هزینه های حقوقی ساخت سردخانه

در زمان ساخت و بهره برداری ممکن است نیاز به انجام امور حقوقی مختلفی مانند تنظیم قراردادهای خرید تجهیزات سردخانه و خدمات، تنظیم قراردادهای کار با کارکنان و تنظیم قراردادهای بیمه داشته باشد. پیچیدگی امور حقوقی، میزان تجربه و مهارت وکیل و محل احداث از جمله عواملی است که در تعیین مبلغ هزینه های حقوقی موثر می باشد.

هزینه های پنهان ساخت سردخانه

علاوه بر هزینه های ذکر شده، ممکن است هزینه های پنهان دیگری نیز در طول احداث و بهره برداری ایجاد شود. این هزینه ها معمولاً قابل پیش بینی نیستند اما بایستی مبلغی را نیز برای پوشش این هزینه ها در نظر گرفت.

بر پا نمودن سردخانه و ساختمان های مرتبط با آن مستلزم صرف هزینه هایی است که عموما شامل هزینه های زمین، هزینه های کف سازی و احداث بنا می باشد.هزینه های ساختمانی سردخانه معمولاً بین ۲۰ تا ۳۰ درصد کل هزینه ساخت سردخانه را تشکیل می دهند. بنابراین، این هزینه ها باید در محاسبه قیمت ساخت سردخانه لحاظ شوند.

هزینه خرید زمین

خرید زمین می تواند تأثیر قابل توجهی بر هزینه ساخت سردخانه داشته باشد و گاهاً تا ۵% از کل هزینه ساخت را شامل می شود و نرخ آن به عوامل مختلفی از جمله موقعیت مکانی، مساحت و کاربری زمین بستگی دارد.

به عنوان مثال فرض کنید یک سردخانه ۱۰۰ تنی در منطقه تجاری یک شهر ساخته می شود. هزینه زمین این سردخانه حدود ۱۰ درصد کل هزینه ساخت سردخانه، یعنی حدود ۸۰۰ میلیون تومان خواهد بود. اگر این سردخانه در منطقه کمتر توسعه یافته ساخته شود، هزینه زمین آن ممکن است به ۲۰۰ میلیون تومان کاهش یابد.

هر چند هزینه های جاری سردخانه شامل مواردی است که پس از احداث برای نگهداری و بهره برداری از آن صرف می شود اما در هنگام سرمایه گذاری بایستی مبلغی را نیز برای این دسته از هزینه ها در نظر گرفت.

هزینه های انرژی

هزینه برق یکی از مهمترین هزینه های جاری سردخانه است. این هزینه به عوامل مختلفی از جمله ظرفیت، نوع تجهیزات برودتی، و نوع برق مصرفی بستگی دارد. هزینه های انرژی شامل هزینه های سوخت مورد استفاده برای تولید برق و سایر انرژی های مورد نیاز سردخانه است.

هزینه های اداری و نیروی کار

این دسته از هزینه ها شامل هزینه های مالیاتی و حقوقی و نیز هزینه های دستمزد و بیمه کارکنانی است که در سردخانه مشغول به کار هستند. این هزینه به عوامل مختلفی از جمله تعداد کارکنان، رده شغلی و شرایط محلی بستگی دارد.

هزینه تعمیر و نگهداری

سرویس و نگهداری تجهیزات، تعویض قطعات فرسوده و تعمیرات و تنظیمات اضطراری از جمله مواردی است که پیش بینی آن در بودجه مالی ضروری است.

هزینه های فروش و بازاریابی

کلیه مبالغی که برای فروش محصولات یا ارائه خدمات صرف می شود مانند هزینه تبلیغات، هزینه های بازدید و هزینه های توزیع جزو هزینه های فروش و بازاریابی محسوب می گردد.

هزینه های عمومی

مبالغی نیز باید برای اداره کسب و کار همچون لوازم مصرفی کارکنان اداری، وسایل و ادوات مورد نیاز کارکنان سالن، فرم و کاور خاص پرسنل هر بخش و … در نظر داشت که جزو هزینه های عمومی سردخانه محسوب می شود.

هزینه ساخت سردخانه می تواند عامل مهمی در تصمیم گیری برای سرمایه گذاری در این صنعت باشد. با توجه به مطالبی که در مورد انواع هزینه ها گفته شد، میتوان نتیجه گرفت که عوامل ثابتی وجود دارد که در بهای تمام شده ساخت سردخانه نقش بسزایی را ایفا می نماید.

از عوامل تاثیر گذار روی هزینه های ساخت سردخانه می توان به موارد ذیل اشاره کرد که در ادامه به توضیح هر یک خواهیم پرداخت.

• ابعاد و ظرفیت سردخانه
• نوع سردخانه
• نوع محصول مورد نظر
• نوع عایق بندی
• نوع و کیفیت تجهیزات
• موقعیت جغرافیایی و شرایط آب و هوایی

تاثیر نوع سردخانه بر هزینه ساخت سردخانه

سردخانه‌ها بر اساس نوع کاربری به انواع مختلفی مانند زیر صفر و بالای صفر یا فریونی و آمونیاکی تقسیم می‌شوند که بر اساس اینکه خواهان بنای چه نوع سردخانه ای هستید هزینه های تجهیزات، ساختمانی و عملیاتی را تحت الشعاع قرار داده و متقابلا بر هزینه کل ساخت تاثیر می گذارد.

فرض کنید یک شرکت تولید کننده مواد غذایی قصد دارد یک سردخانه ۱۰ تنی برای نگهداری محصولات خود بسازد. این شرکت می تواند از دو نوع سردخانه بالای صفر با محدوده دمایی ۰ تا ۱۲ درجه سانتیگراد برای نگه داری محصولاتی نظیر میوه، سبزیجات، لبنیات و … و یا سردخانه زیر صفر با محدوده دمایی ۱۲- تا ۴۰- درجه سانتیگراد برای نگه داری محصولاتی مانند گوشت، مرغ، ماهی، بستنی و … استفاده کند.

هزینه ساخت یک سردخانه بالای صفر ۱۰ تنی حدود ۲۰۰ میلیون تومان است. هزینه ساخت یک سردخانه زیر صفر ۱۰ تنی حدود ۲۸۰ میلیون تومان است.

در این مثال، تفاوت قیمت بین دو نوع سردخانه به دلیل تفاوت در دمای کارکرد آنها است. سردخانه های زیر صفر نیاز به تجهیزات با توان و ظرفیت بالاتر برای حفظ دمای پایین دارند. بنابراین، هزینه ساخت آنها بیشتر است.

همچنین ساخت سردخانه های فریونی گزینه ای مقرون به صرفه تری هستند، زیرا این سردخانه ها بدلیل استفاده از گازهای غیر سمی و غیر قابل اشتعال به عنوان مبرد، معمولاً نیاز کمتری به صرف هزینه برای تجهیزات ایمنی و خاص داشته و هزینه های تعمیر و نگهداری کمتری را نیز بدنبال خواهند داشت.

تاثیر نوع عایق بندی بر هزینه ساخت

عایق بندی یکی از عوامل مهم در حفظ دما است. عایق بندی معمولاً از موادی مانند فوم پلی یورتان، پشم سنگ و پشم شیشه انجام می شود و بالطبع سردخانه هایی که از عایق بندی بهتری برخوردار هستند، هزینه ساخت بیشتری نیز دارند زیرا علاوه بر افزایش هزینه های خرید تجهیزات عایق بندی، نصب و اجرای عایق بندی نیز نیاز به متخصص ماهرتر داشته و دستمزد بیشتری را باید پرداخت نمود.

تاثیر نوع تجهیزات بر هزینه ساخت سردخانه

تجهیزات مورد استفاده در سردخانه‌ها شامل انواع سیستم‌های سرمایشی، سیستم‌های کنترل دما و رطوبت، سیستم‌های روشنایی، سیستم‌های تهویه و سیستم‌های ایمنی است که در این بین کمپرسور، کندانسور، اواپراتور، شیرآلات، کنترل آلات و تابلوی برق از جمله ماشین آلات اصلی سردخانه محسوب می شوند. نوع و کیفیت این تجهیزات و ماشین آلات علاوه بر تغییر در هزینه ساخت سردخانه، بر هزینه های جاری انرژی نیز تأثیر گذار می باشد.

به عنوان مثال اگر برای یک سردخانه ۱۰۰ تنی از کمپرسور پیستونی استفاده شود، هزینه آن حدود ۱۰۰ میلیون تومان خواهد بود. اما اگر از کمپرسور اسکرو استفاده شود، هزینه آن حدود ۱۸۰ میلیون تومان خواهد بود. بنابراین، استفاده از کمپرسور اسکرو به جای کمپرسور پیستونی باعث افزایش هزینه ساخت سردخانه به میزان ۸۰ میلیون تومان می شود.

تاثیر موقعیت جغرافیایی و شرایط آب و هوایی بر هزینه ساخت سردخانه

 موقعیت جغرافیایی محل احداث و نیز شرایط جوی آن منطقه از جمله عوامل دیگری است که بدلایل زیر بر هزینه ساخت سردخانه موثر می باشد:

• هزینه خرید زمین در مناطق مختلف کشور و بر اساس نوع کاربری اراضی متفاوت است.
• شرایط جوی همچون سردسیری یا گرمسیری بر نوع تجهیزات لازم  تاثیر می گذارد.
• رطوبت هوا بر راندمان و هزینه های تعمیر و نگهداری ماشین آلات موثر است.
• عایق بندی  بسته به نوع زمین و شرایط آب و هوایی متفاوت خواهد شد.
• میزان دسترسی سردخانه به منابع آب و برق و جاده ها بر هزینه های حمل و نقل و تجهیزات اثرگذار است.

بطور کلی می توان گفت اگر محل احداث در منطقه تجاری باشد یا دارای دمای هوای بالاتر، رطوبت و بارندگی بیشتر باشد، به همان میزان هزینه ساخت سردخانه افزایش خواهد یافت.

نتیجه‌گیری

احداث سردخانه در ایران می‌تواند مزایای زیادی برای اقتصاد کشور داشته باشد. با توجه به هزینه‌های بالای احداث سردخانه، باید قبل از هر اقدامی به مطالعه بازار و نیازهای آن توجه کرد و با دقت محل احداث سردخانه را انتخاب کرد. همچنین، باید از تجهیزات و مصالح با کیفیت استفاده کرد و نکات ایمنی را رعایت کرد.

با بررسی عوامل تاثیرگذار، می توانیم یک تصویر کلی از هزینه های ساخت سردخانه بدست آوریم. این اطلاعات به صاحبان سردخانه کمک می کند تا تصمیمات آگاهانه تری در مورد سرمایه گذاری در یک سردخانه بگیرند و سپس با توجه به نیازها و بودجه خود، بتوانند هزینه های ساخت سردخانه را بهینه نمایند.

برای برآورد دقیق هزینه ساخت با استفاده از نرم افزارهای تخصصی، عوامل دخیل ذکر شده در بالا را بطور دقیق بررسی و هزینه تمام شده ساخت را به صورت دقیق محاسبه کرد.

به عنوان مثال، بر اساس قیمت های موجود در بازار در سال ۱۴۰۲، هزینه ساخت سردخانه های کوچک معمولاً بین ۲۰۰ میلیون تا ۱ملیلیارد تومان است. هزینه ساخت سردخانه های بزرگ نیز از ۱ میلیارد تومان شروع می شود.

البته این قیمت ها فقط یک برآورد کلی هستند و ممکن است در مناطق مختلف کشور و با توجه به عوامل مختلف، متفاوت باشند.